fbpx
Pena do Castelo, na Ribeira Sacra / Senderismo Galego

Montederramo, a historia dun mosteiro en venda no que se falou por primeira vez da Rivoira Sacrata

Tempo de lectura: 4 min.

“Singular vivienda en venta ubicada en el monasterio cisterciense de Santa María de Montederramo, (monumento nacional desde 1951), que tras la desamortización de Mendizábal fue vendido a particulares, y pertenece a los propietarios actuales desde hace 3 generaciones. Consta de 3 partes, diferenciadas e independientes”. Así recolle o portal inmobiliario idealista.com a descripción dun dos BIC máis importantes da provincia de Ourense que está á venda e do que xa deu conta esta web.

240.000 euros por 400 metros cadrados. Iso é o que pide este portal inmobiliario pola venda dunha vivenda, un baixo industrial e un almacén que se sitúan nese mosteiro, onde hai outras vivendas e baixos comerciais. Non era o único, en habitalia.com baixaban o prezo case un terzo, ata os 150.000 euros. E todo, nun dos grandes mosteiros galegos cunha igrexa, cuxa fachada, é un dos principais exemplos do estilo herreriano en Galicia. Santa María de Montederramo, beneditino e logo da orde do Císter, foi posiblemente fundado no século X e chegou a se converter nun dos mosteiros de maior poderío económico e social ata a desamortización.

Claustro da portería do mosteiro de Montederramo, coñecido como claustro dos medallóns / wikipedia

E non só iso, segundo consta nun documento asinado en Allariz de 27 de agosto de 1124 foi refundado por Tareixa de Portugal. Neste documento rexístrase por vez primeira a denominación Rivoira Sacrata para todos os mosteiros que se atopan na actual Ribeira Sacra.

Precisamente, logo das numerosas denuncias e críticas, por fin o concello de Montederramo e a Xunta de Galicia se puxeron de acordo para intentar protexelo, aínda que sexa só un pouco. Por iso, presentaron hai uns días o plan director deste monumento.

Chamoso Lamas, xa cualificou a Montederramo como “o máis descoñecido dos vellos mosteiros galegos”, destacando “que se trata tamén dun dos máis sobranceiros bens cos que conta a nosa terra”. Por iso, a Xunta quere dar apoio técnico ao Concello para que poida solicitar unha subvención con cargo ao 1,5% cultural “a partir dun proxecto sólido” e tentar poñelo en valor.

Plan director de Montederramo

O Plan director é só un primeiro paso. É o documento no que se define o estado actual do monumento, recollendo a información dispoñible e sistematizando as propostas para o seu uso, mantemento e conservación. De aí a que se poida salvar un ben aínda queda moito camiño.

O seu obxectivo é establecer o estado de conservación actual do ben e definir as liñas de actuación de cara ao futuro para a súa conservación e o seu desenvolvemento sustentable de xeito compatible cos seus valores culturais e de identidade.

Para iso descríbense, en primeiro lugar, as características do monumento e as súas patoloxías construtivas e funcionais; defínense as condicións para o seu mantemento e as súas necesidades de conservación e restauración; e, finalmente, analízase a potencialidade do monumento para o desenvolvemento organizado dunha proposta dos usos compatible cos seus valores culturais que permitan un desenvolvemento sustentable e que colaboren na súa axeitada posta en valor, ao tempo que o convertan nun desenvolvemento sustentable e que colaboren á súa axeitada posta en valor, ao tempo que o convertan nun referente tanto social como económico da comarca.

O conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, e o presidente da Deputación de Ourense, José Manuel Baltar, no mosteiro de Montederramo / xunta.gal

Actuacións urxentes

Froito da redacción do plan, no último ano desenvolvéronse actuacións básicas de rehabilitación do ben, co fin de dar resposta á deterioración producida despois de que o inmoble deixase de albergar o antigo CEIP de Montederramo.

O obxectivo principal foi achegar as medidas mínimas precisas para conseguir eliminar o perigo fronte a terceiros que supoñía a caída de tellas nos beirís, así como deter as filtracións de cuberta e os danos que estaba producindo a humidade. Así mesmo, realizáronse melloras que permitirán desenvolver de forma máis sinxela traballos de conservación e mantemento.

Claustro da portería do mosteiro de Montederramo, coñecido como claustro dos medallóns / wikipedia

Fundado no século X

O mosteiro de Montederramo foi fundado no século X nun lugar distinto ao que ocupa na actualidade, no lugar de Seoane Vello, pese a que deste feito non existen probas documentais. Pola contra, si existen noticias do seu funcionamento ata mediados do século XII, e noméase como mosteiro de San Xoán de Seoane Vello, ou simplemente San Xoán Vello, e como pertencente á orde beneditina.

En 1124 foi refundado por Tareixa de Portugal e no ano 1153 pasa á orde do Císter e procedese á construción dun novo mosteiro que xa denominarían como de Santa María de Montederramo. Téñense documentadas numerosas doazóns reais que se realizaron durante o século XII. No ano 1163 o abade don Sancho recibiu unha bula do papa Alexandre III no que acolle o mosteiro baixo a súa protección e amparo. A partir de entón as pugnas co bispo de Ourense van ser frecuentes.

No ano 1415 o papa Bieito XIII expediu unha bula que reducía a priorato o mosteiro de Xunqueira de Espadañedo, filial do de Montederramo, e a finais do século XV o mosteiro fixo a súa última grande adquisición: o mosteiro de Santa María de Castro de Rei.

O mosteiro tamén foi centro de ensino. No ano 1582 estableceuse no mosteiro un Colexio de Artes e Filosofía, converténdose na Casa Central de Estudios da Orde Cisterciense.

Pode que che interese...