A exposición ‘Ollos de vidro’ ofrece unha nova visión sobre a historia de Galicia
A cidade de Santiago de Compostela acolle ata o 25 de maio a exposición Ollos de vidro. As formas doutra historia de Galicia, unha mostra que busca ofrecer unha interpretación alternativa dos últimos 150 anos da historia galega. A exhibición, inaugurada no Auditorio de Galicia, reúne preto de trescentas pezas de diversos autores e colectivos, combinando obras históricas con creacións contemporáneas para construír un relato que dea visibilidade ás historias marxinais ou esquecidas do pasado galego.
A mostra parte da obra Un ollo de vidro (1922) de Castelao, utilizando esta metáfora para explorar como a arte pode axudar a descubrir aspectos invisibles da realidade. O comisario da exposición, Germán Labrador Méndez, destacou que “os poetas, os artistas, os debuxantes poden usar as súas ferramentas para ver o invisible”. Baixo esta premisa, Ollos de vidro estrutúrase en sete espazos expositivos, nos que se combinan elementos do imaxinario popular galego con referencias á modernidade, á memoria histórica e ás transformacións sociais do país.
A exposición inclúe obras de Castelao, Camilo Díaz Baliño, Xaquín Marín e Raimundo Patiño, así como novas creacións feitas especificamente para a ocasión polo colectivo NEG (Nova Escultura Galega). A través da selección de pezas, documentos e imaxes, o proxecto busca desafiar a perspectiva oficial da historia galega, achegándose ás voces dos sectores populares e ás dinámicas culturais que foron quedando fóra do relato tradicional.
Os sete espazos expositivos: entre a memoria e a transformación social
A primeira sala introduce ao visitante na idea de ver alén do visible, con radiografías antigas e a obra de Álvaro de la Vega, que representa unha vaca fragmentada. A continuación, a exposición analiza a pervivencia da cultura popular galega, incorporando referencias á paisaxe, ao traballo agrícola e á desaparición de elementos tradicionais, como os hórreos e as vivendas abandonadas.
Outro dos apartados está dedicado á representación do Entroido, establecendo un diálogo entre a tradición galega e outras culturas indíxenas, como a peruana. A mostra tamén propón unha reflexión sobre a tensión entre paisaxe, capital e traballo nos séculos XIX e XX, con obras de Antonio Nodar, Juan Rivas e Xaquín Marín, que evidencian os cambios sociais e económicos que transformaron Galicia.
Un dos puntos máis destacados da exposición céntrase na relación entre o galeguismo e o republicanismo, reconstruíndo unha parede electoral do Estatuto de Autonomía de 1936. Aquí pode verse unha obra orixinal de Castelao e a reprodución da histórica fotografía homenaxe aos mártires de Carral en 1931. O percorrido continúa cun espazo dedicado á Guerra Civil e a represión franquista, onde sobresaen o mural de Xosé Vizoso e unha mostra de Estampa Popular Galega, que fora secuestrada en 1968 e que só se exhibira unha vez.
Finalmente, a exposición avanza cara á resistencia cultural na posguerra e a aparición de novas dinámicas sociais nos anos 70, con referencias á experiencia de Sargadelos, aos monicreques de Kukas e ao movemento antipsiquiátrico de Conxo.
A mostra propón unha revisión da historia de Galicia a través da arte, insistindo en como os artistas poden axudar a visibilizar aspectos do pasado que foron silenciados. A relación entre memoria, cultura e resistencia percorre toda a exposición, ofrecendo unha perspectiva crítica sobre as transformacións da sociedade galega.
A alcaldesa de Santiago, Goretti Sanmartín, destacou durante a inauguración a importancia de espazos coma este para “reconstruír a memoria colectiva” e reivindicar as historias que non sempre tiveron cabida no relato oficial. A exposición, que permanecerá aberta ao público ata finais de maio, convértese así nun punto de encontro para reflexionar sobre o pasado, o presente e o futuro da identidade galega.
