Quen foi Plácido Castro, o artista que protagoniza unha exposición no Museo do Mar de Vigo?

O Museo do Mar de Galicia, situado en Vigo, acolle ata o próximo 2 de marzo a exposición ‘Plácido Castro. Unha Galicia soñada’, unha mostra que destaca a traxectoria dun significativo e polifacético persoeiro da cultura galega no século XX. Esta iniciativa permite coñecer unha faceta menos explorada do intelectual de Corcubión: a súa obra como pintor e debuxante. Con 82 acuarelas expostas, o visitante pode mergullarse na ollada artística dun home cuxa vida estivo marcada polo compromiso político, o activismo cultural e a conexión coa paisaxe e a identidade galega.

Unha vida marcada polo cosmopolitismo e o compromiso cultural

Plácido Ramón Castro del Río naceu o 25 de xaneiro de 1902 en Corcubión, no seo dunha familia acomodada, vinculada ao comercio do carbón e á actividade marítima. O seu pai, Plácido Castro Rivas, foi empresario e filántropo, unha figura liberal que inculcou no seu fillo o interese pola cultura e a vocación humanista. Este contexto familiar permitiulle iniciar unha formación cosmopolita. A idade temperá trasladouse a Gales, onde a súa familia se instalou na cidade de Cardiff. Posteriormente, estudou en Scarborough e completou os seus estudos superiores en Arquitectura Naval e Filoloxía Inglesa na Universidade de Glasgow.

Durante a súa mocidade, Plácido entrou en contacto coa rica tradición cultural británica e celta. A súa estadía no Reino Unido influíu profundamente na súa visión de Galicia como parte dun contexto atlántico máis amplo, inspirándoo a traducir poesía inglesa e irlandesa ao galego e a estudar os vínculos culturais entre Galicia e outras terras celtas.

De regreso a Galicia en 1930, Plácido Castro integrouse nas Irmandades da Fala e converteuse nun dos membros fundadores do Partido Galeguista en 1931. Destacou pola súa capacidade para establecer pontes entre o galeguismo e o contexto internacional. En 1933, representou a Galicia no IX Congreso de Nacionalidades Europeas en Berna, Suíza, onde proclamou que Galicia era unha nación con dereito a ser recoñecida como tal. No seu discurso, presentado en galego e inglés, reivindicou o valor da lingua, a historia e os costumes galegos como fundamentos da identidade nacional.

O seu traballo político non se limitou á teoría. Durante os anos 30, percorreu Galicia participando en actos e mitins para defender o Estatuto de Autonomía. Foi un defensor dun nacionalismo baseado na cultura, afastado do radicalismo e inspirado nos movementos de emancipación nacional que observou en Irlanda e Escocia.

Acuarelas que retratan unha Galicia íntima

A exposición ‘Unha Galicia soñada’ abre unha xanela á súa faceta como artista plástico, menos coñecida pero igualmente significativa. As 82 acuarelas que compoñen a mostra retratan paisaxes que van desde a Costa da Morte, con recunchos de Muxía e Corcubión, ata as Rías Baixas, con imaxes de Vigo e Cambados. Estas obras, recentemente analizadas por expertos como Xulio Ríos e Carlos Bernárdez, reflicten a conexión emocional de Plácido coa paisaxe galega, combinando o realismo coa introspección.

Segundo explicou Valentín García, secretario xeral de Política Lingüística, durante a presentación do catálogo da exposición, estas acuarelas “descobren unha faceta inédita e profundamente evocadora do legado de Plácido Castro”. Para García, esta mostra permite “afondar na dimensión creativa dun home cuxo compromiso coa cultura galega abarcou todas as esferas posibles: a literatura, o activismo político, o periodismo e agora tamén as artes plásticas”.

Tradutor pioneiro e defensor do galego

Plácido Castro foi un dos primeiros tradutores ao galego de obras clásicas da literatura inglesa e irlandesa. A súa versión das Rubáiyát de Omar Khayyám, publicada en 1965, é considerada unha das xoias da tradución galega. Tamén traballou nas adaptacións de textos de autores como W.B. Yeats e Christina Rossetti, sempre co obxectivo de enriquecer o galego como lingua literaria e cultural.

Ademais, durante o seu exilio no Reino Unido tras a Guerra Civil, Plácido destacou como locutor na BBC, onde produciu e presentou o Galician Programme, o primeiro programa de radio estable en lingua galega no mundo. A través desta plataforma, axudou a manter viva a lingua e a cultura galegas nunha época de represión franquista.

A contribución de Plácido Castro á cultura galega abrangue múltiples áreas. Como xornalista, colaborou con publicacións como El Pueblo Gallego e Faro de Vigo, onde reflexionou sobre temas tan diversos como a política internacional, a poesía ou o turismo. Como ensaísta, explorou conceptos como a saudade e o celtismo, que consideraba piares da identidade galega.

Nos seus últimos anos, de regreso en Cambados, Plácido dedicouse á promoción de eventos culturais como a Festa do Albariño ou a Romaría Vikinga de Catoira, consolidando a súa visión de Galicia como unha terra cuxo futuro dependía da preservación e valorización do seu patrimonio cultural e natural.