Mariñeiros, lavandeiras e o porto coruñés: a obra de Francisco Pillado González entra na RAG

A Real Academia Galega (RAG) vén de recibir un importante fondo fotográfico de Francisco Pillado González (1892-1977), un dos fotógrafos afeccionados máis destacados da Coruña do século XX. O arquivo inclúe 2.000 placas e negativos fotográficos, 100 positivos en papel, un filme e un visor estereoscópico, conformando unha valiosa testemuña visual da cidade e da súa xente entre os anos 20 e 70.

No acto de presentación, o presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, destacou a importancia desta colección como parte da “memoria visual de Galicia, que cómpre preservar e divulgar”. Pola súa banda, Julia Tarrío Pillado, neta do fotógrafo, lembrou a súa figura como un home “sempre coa cámara ao pescozo, como unha parte máis do seu corpo”.

A pesar de gañar a vida como contable, Francisco Pillado González foi un apaixonado da fotografía, participando activamente na Sociedad Fotográfica Coruñesa, da que chegou a ser vicepresidente. A prensa da época recolle os premios que recibiu e as exposicións nas que participou, sempre cunha mirada moi particular sobre a cidade e os seus habitantes.

O seu arquivo amosa un grande interese polo porto coruñés, as súas xentes e os espazos urbanos, con paisaxes de Corme, Betanzos e a propia Coruña. Destacan especialmente os seus retratos de mariñeiros, lavandeiras e labregos, que reflicten a vida das clases populares cunha aproximación humana e respectuosa.

“Era un gran conversador, interesáballe a vida das persoas que retrataba. Moitos dos seus retratos xurdiron tras longas conversas e varios cigarros compartidos”, explicou Julia Tarrío Pillado.

A doazón deste material culmina un proceso iniciado hai máis dunha década, cando a familia comezou a recuperar os negativos gardados nas súas casas. O traballo do fotógrafo José Caruncho, que en 2014 seleccionou algunhas das súas imaxes para o libro e a exposición Coruña, catro temas, foi clave para a posta en valor deste legado.

A obra de Pillado tamén estivo presente en proxectos como o documental Esquece Monelos, de Ángeles Huerta, ou na obra musical Só hai horizonte, de Juan Vara e Xavier Seoane. Agora, a súa colección pasa a estar ao dispor da comunidade investigadora e de todas as persoas interesadas na historia da fotografía en Galicia.

“Chegou o momento de depositar todo este material nunha institución que garante o seu coidado e difusión“, afirmou Julia Tarrío Pillado.

O álbum familiar e as orixes do fotógrafo

Francisco Pillado González naceu nunha familia acomodada da Coruña, sendo fillo do pianista Francisco Pillado Villamil. Porén, a súa vida estivo marcada polo seu amor pola fotografía e a súa relación coa comunidade mariñeira da cidade. Casou con Filomena Rivadulla, filla dunha peixeira e dun mariñeiro, o que o achegou aínda máis á realidade do porto e das clases traballadoras.

A través da súa muller e da fotografía, Pillado González mantivo unha conexión especial co mundo do mar, un ámbito que sempre o fascinou. “Quería ser mariño mercante, pero os seus pais non estaban de acordo, así que acabou como contable”, explica Marga Tarrío Pillado, tamén neta do fotógrafo.

A súa casa na rúa Real foi durante décadas o centro da súa actividade fotográfica. Tiña un cuarto escuro, ao que os netos tiñan prohibido entrar sós, e onde pasaba incontables horas organizando e revelando o seu material. “O arquivo estaba moi ben conservado, pero só accedemos a el despois do seu pasamento”, lembra Marga Tarrío.

Ademais da súa propia obra, a familia facilitou á RAG un conxunto de imaxes do álbum familiar histórico, con fotografías de finais do século XIX e principios do XX, algunhas delas tomadas no estudio Sellier, un dos pioneiros da fotografía en Galicia.

Un legado para a memoria fotográfica de Galicia

A entrada do fondo de Francisco Pillado González no arquivo da RAG supón un paso máis na preservación da memoria visual galega. O seu traballo, que mestura a estética pictorialista co interese polo cotián e a vida das clases populares, convértese nunha referencia imprescindible para coñecer a evolución da Coruña e de Galicia ao longo do século XX.

Co seu ingreso nunha institución pública, este legado pasa do ámbito privado ao acceso público, garantindo a súa conservación e divulgación para futuras xeracións.