Un busto e un cruceiro: os achados responsables de paralizar unhas obras en Cangas
Entre os achados destaca un busto de pedra, aparecido entre os movementos de terra executados nas inmediacións da excolexiata, e que, segundo a primeira inspección visual do arqueólogo Benito Vilas, podería datar da época de construción do templo, entre os séculos XV e XVI. A figura semella representar unha muller e podería ser un elemento descartado polos canteiros ou pola propia autoridade eclesiástica por razóns simbólicas ou morais. “En caso de rexeitamento, era habitual que se utilizasen como base de pavimento coa parte labrada cara abaixo”, apunta o arqueólogo, aínda que matiza que só se trata dunha hipótese.
Unha peza descuberta en 1977
A este busto engádese a presenza, na mesma zona, dun cruceiro de grandes dimensións, con relevos da crucifixión de Cristo e dunha piedade coa Virxe e Xesús xacente, que fora localizado en 1977 durante unhas escavacións previas no atrio da excolexiata. Desde entón está depositado na Casa das Novenas, espazo utilizado polas confrarías para gardar enseres e preparar as procesións da Semana Santa.
Con todo, a alcaldesa de Cangas, Araceli Gestido, xa indicou que se buscará un novo emprazamento público que garanta a súa seguridade, evitando trasladalo aos almacéns do Museo de Pontevedra, como suxiren algúns sectores.
A Dirección Xeral de Patrimonio Cultural confirmou que non tiña constancia oficial dos achados e lembrou que, dado que as obras non afectan a bens catalogados, non se impuxeron medidas preventivas nin se esixiu a presenza dun arqueólogo. Porén, segundo a Lei 5/2016 de Patrimonio Cultural de Galicia, calquera descubrimento debe ser comunicado á consellería, algo que o Concello aínda non fixo, aínda que asegura que o fará en breve.
Mentres tanto, os técnicos municipais xa elaboran un informe arqueolóxico que será remitido a Patrimonio e estudan alternativas de depósito das pezas en espazos seguros, municipais ou museísticos, segundo resolvan os informes.
Antecedentes históricos
A zona onde se están realizando as obras xa foi escenario de achados anteriores. Durante os traballos de empedrado realizados en 1977, apareceron restos atribuídos a épocas medievais, entre eles o propio cruceiro. Ademais, existen referencias históricas de 1649 que mencionan a presenza dun cruceiro derrubado “polo ataque dos mouros”, segundo recolleu o historiador Eugenio Eiroa Hermo.
O Plan Especial de Protección e Reforma Interior (Pepri) recolle esta área como de especial interese histórico, polo que a aparición destes restos reforza a necesidade de reavaliar o potencial arqueolóxico da zona.
Máis información en Faro de Vigo
